Statystyczny Polak zużywa rocznie blisko 63 kg papieru, z czego część jest przechowywana w postaci dokumentów, część zużywana całkowicie (np. papier toaletowy i ręczniki papierowe), natomiast pozostałe, to głównie odpady. Gros tych odpadów stanowią opakowania papierowe. Opakowania papierowe mają bardzo szerokie zastosowanie. Do opakowań sztywnych zalicza się kartony, tekturę falistą oraz sklejkę tekturową wielowarstwową. Opakowania miękkie, to z kolei papier pakowy zwykły i uszlachetniony, np. pergaminowy, parafinowy, powlekany tworzywami sztucznymi lub metalowymi. Papier jako opakowanie charakteryzuje się licznymi właściwościami mechanicznymi, małą masą, bezwonnością, słabym przewodnictwem cieplnym. Dlatego też stosowany jest do przerobu. Papier jest stosunkowo tani w produkcji i można go odzyskać ponownie – z makulatury.
Odzyskiwanie surowców wtórnych stosowano już w starożytności. Wynalazca papieru Chinczyk Caj Lun swoje pierwsze arkusze wyprodukował między innymi ze starych sieci rybackich. W Europie jako surowiec do wyrobu papieru stosowano natomiast włókna z lnianych szmat. Papiernicy zużywali także ścinki oraz inne surowce wtórne. W XV wieku podjęto próby zastosowania zużytego papieru do wyrobu tapet oraz opraw introligatorskich. W XVIII wieku zaczęto używać papieru do wyrobu gilz nabojowych oraz do uszczelniania szpar w drewnie okrętowym. Cennym surowcem do wyrobu papieru były też szmaty, zbierane w Polsce jeszcze do lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku. Pierwsze arkusze papieru z drewna zaprezentowano światu w 1844 roku. Z kolei makulatura jako surowiec wtórny upowszechniła się dopiero w drugiej połowie XX wieku, gdy produkcja papieru wzrosła na niespotykaną dotychczas skalę. Wykorzystanie makulatury pozwoliło racjonalniej gospodarować zasobami drewna i zaoszczędzić miejsce na składowiskach odpadów. Początkowo ze zużytego papieru powstawały głównie papiery do pakowania oraz tektury gładkie, z czasem zaczęto z makulatury produkować papier toaletowy, papier gazetowy i tektury faliste.
Źródła:
1. H. Rawdanowicz, Ogólne wiadomości z towaroznawstwa. Warszawa 1999.
2. M. Szymczyk, Makulatura – cenny surowiec czy zbędny odpad? „Aura” 2003
nr 9, s. 24-25.
