Płyta główna to podstawowy element każdego zestawu komputerowego. Jej brak lub zła jakość sprawia, że komputer nie będzie mógł w ogóle działać lub jego praca będzie nie w pełni jego możliwości. Płyta główna do komputera to również ten z elementów, który często wymienia się, aby zoptymalizować wydajność komputera. Wynika to z tego, że to na niej zamontowane są wszystkie podzespoły i to one odpowiada za ich sprawną komunikację. Wymiany tej części pozwala więc na przyspieszenie i usprawnienie pracy niejednego komputera. Jednak, aby płyta główna faktycznie spełniała swoje zadania, musi być odpowiednio dobrana, a także posiadać parametry o odpowiednich wartościach. Zobacz, na co zwrócić uwagę podczas zakupu i zobacz ranking płyt głównych do komputera.
Spis treści
- 1 Polecane płyty główne
- 1.1 Najlepsza płyta główna do 200 PLN
- 1.2 Najlepsza płyta główna do 250 PLN
- 1.3 Najlepsza płyta główna do 300 PLN
- 1.4 Najlepsza płyta główna do 350 PLN
- 1.5 Najlepsza płyta główna do 400 PLN
- 1.6 Najlepsza płyta główna do 450 PLN
- 1.7 Najlepsza płyta główna do 500 PLN
- 1.8 Najlepsza płyta główna do 550 PLN
- 1.9 Najlepsza płyta główna do 600 PLN
- 1.10 Najlepsza płyta główna do 700 PLN
- 1.11 Najlepsza płyta główna do 800 PLN
- 1.12 Najlepsza płyta główna do 900 PLN
- 1.13 Najlepsza płyta główna do 1000 PLN
- 1.14 Najlepsza płyta główna do 1500 PLN
- 1.15 Najlepsza płyta główna do 2000 PLN
- 2 Jak wybrać płytę główną do komputera?
- 3 Złącza komunikacja w płycie głównej
- 4 Chipset płyty głównej
- 5 Typy płyt głównych
- 6 Układy zintegrowane w płycie głównej do komputera
- 7 BIOS do płyty głównej
- 8 Zasilanie i chłodzenie płyty głównej
- 9 Dodatki do płyty głównej
Polecane płyty główne
Najlepsza płyta główna do 200 PLN
ASRock H110M-HDV R3.0
Najlepsza płyta główna do 250 PLN
ASRock B250M-HDV
Najlepsza płyta główna do 300 PLN
MSI B250M BAZOOKA
Najlepsza płyta główna do 350 PLN
MSI B150M Mortar
Najlepsza płyta główna do 400 PLN
MSI B350 TOMAHAWK
Najlepsza płyta główna do 450 PLN
ASRock Z270 Pro4 Z270
Najlepsza płyta główna do 500 PLN
MSI Z270 GAMING PLUS (7A75-001R)
Najlepsza płyta główna do 550 PLN
Gigabyte GA-Z170-GAMING K3
Najlepsza płyta główna do 600 PLN
Asus Z170 PRO GAMING
Najlepsza płyta główna do 700 PLN
Gigabyte AORUS GA-Z270X-Gaming K5
Najlepsza płyta główna do 800 PLN
Asus STRIX Z270F GAMING
Najlepsza płyta główna do 900 PLN
ASRock X99 EXTREME4
Najlepsza płyta główna do 1000 PLN
Asus TUF Z270 MARK 1
Najlepsza płyta główna do 1500 PLN
Asus MAXIMUS IX FORMULA
Najlepsza płyta główna do 2000 PLN
Asus Rampage V Extreme/U3.1
Jak wybrać płytę główną do komputera?
Wybór płyty głównej do komputera należy rozpocząć od określenia jakie karty-podzespoły mają być na niej zainstalowane. W przypadku, gdy nie kupuje się nowego zestawu, a jedynie chce wymienić płytę główną na nową, konieczne jest przeanalizowanie, do jakich gniazd są podłączane karty. Jeśli podzespołu wpinane są do gniazd PCI lub AGP może to rodzić spory problem, bowiem większość nowych płyt głównych ich nie obsługuje. W praktyce będzie więc oznaczało to konieczność wymiany konkretnych podzespołów na te z nowszymi gniazdami. Najczęściej wtedy należy kupić karty, które dają możliwość wpięcia ich do gniazd PCI Express x16. Należy również pamiętać, że wymiana płyty głównej związana jest również z wymianą procesora. Wynika to z tego, że ich producenci często zmieniają podstawki i nowych płyt nie są się zainstalować do starego procesora.
Złącza komunikacja w płycie głównej
Osoby szukające wydajnych i nowoczesnych płyt głównych, powinny sprawdzić, jakimi złączami one dysponują. W rankingu płyt głównych dominują modele wyposażone w wydajne złącza umożliwiające szybką komunikację. Przede wszystkim do takich należy to USB 3.0, które pozwala na kopiowanie danych na zewnętrzny dysk z szybkością większą o 10 razy niż wcześniej złącza oznaczone symbolem 2.0. Dla osób, które chcą maksymalnie podkręcić procesor komputera, przeznaczonej są złącza USB 3.1, które aż dwukrotnie zwiększają przepustowość.
Kolejnym złączem, które należy odszukać na płycie głównej komputera, jest SATA III. Odpowiada ono za wydajną pracę dysków twardych i SSD. Co prawa dysk SATA III można podpiąć do starej płyty głównej, na której występują złącza w technologii II i I, ale nie zagwarantuje to pełnej szybkości działania. W przypadku poszukiwania wydajnych płyt głównych dobrze jest postawić na model z interfejsem M.2, których jest jeszcze bardziej wydajniejszy niż SATA III i potrafi osiągać prędkość transferu 2,5 GB/s. Wśród złączy, jakimi powinna dysponować dobra płyta główna, wymienia się również SATA Express.
Chipset płyty głównej
Zakupiona płyta główna powinna być kompatybilna z gniazdem procesora. W tym zakresie konieczne jest sprawdzenie chipsetu. Kompatybilności tych dwóch elementów definiuje, jaki układ CPU będzie można zamontować. W wyborze tego elementu najlepiej kierować się poniższymi wskazówkami, które określają, jakie gniazda pasują do poszczególnych procesorów typu Intel i AMD.
Gniazda Intel:
- Socket 771 – gniazdo wykorzystywane w procesorach Intel Xeon i Core 2 Extreme, które służą do zadań serwerowych,
- Socket 775 – gniazdo wykorzystywane w procesorach z serii Intel Pentium, ale także Celeron oraz Core 2 Duo,
- Socket 1150 – gniazdo wykorzystywane w procesorach rodziny Haswell oraz Broadwell – modele i3, i5 oraz i7,
- Socket 1151 – gniazdo wykorzystywane w procesorach z serii Skylake i Kaby Lake,
- Socket 1155 – gniazdo wykorzystywane w procesorach z serii Sandy Bridge i Ivy Bridge – znajdują się w niej zarówno procesory Heon, Celeron, Pentrium, jak i Intel Core i3, i5 oraz i7,
- Socket 1156 – gniazdo wykorzystywane w procesorach z rodziny Lynnfield i Clarkdate,
- Socket 1366 – gniazdo wykorzystywane w procesorach Nehalem charakteryzujących się dużą wydajnością,
- Socket 2011 – gniazdo wykorzystywane w procesorach Intel Core i7 drugiej, trzeciej i czwartej generacji oraz z serią E5 Xeon
- Socket 2011-3 – gniazdo wykorzystywane w procesorach i7 piątej i szóstej generacji (modele K i X),
- Socket G3 – gniazdo wykorzystywane w procesorach mobilnych.
Gniazda AMD:
- Socket AM2 – gniazdo wykorzystywane w procesorach z serii Opteron z 2. i 8.,
- Socket AM2+ – nowsza wersja gniazda, która wprowadziła kilka udogodnień (między innymi obsługę układ 3- i 4-rdzeniowych),
- Socket AM3 – gniazdo wykorzystywane w procesorach Pehnom II i Athlon II,
- Socket AM3+ – kolejne udoskonalenie, tym razem umożliwiające obsługę układów FX,
- Socket AM4 – gniazdo wykorzystywane w procesorach z serii Ryzen
- Socket FM1 – gniazdo wykorzystywane w procesorach Vision z wcześniejszych serii APU,
- Socket FM2 – gniazdo wykorzystywane w procesorach do modeli rodziny Trinity i Richland, najczęściej montowany jest w układach Athlon X2,
- Socket FM2+ – gniazdo wykorzystywane w procesorach APU A6, A8, A10, a także Ahlon II i X4.
Typy płyt głównych
Z chipsetem wieżą się nie tylko gniazda, ale i rodzaj tego elementu. Zazwyczaj łatwo go sprawdzić, ponieważ znajduje się on w samej nazwie płyty głównej. Rodzaj chipsetu ma wpływ na to, jakie zadania płyta główna może wypełniać oraz jaki procesor można do niej zamontować. Producenci aktualnie oferują 3 jego rodzaje. Pierwszy z nich to płyta główna H, która wykorzystuje chipsety typu H. Dedykowane jest ona do użytku uniwersalnego. Sprawdza się przy obsłudze pakietów biurowych, odtwarzaniu filmów oraz gier. To jakie parametry będzie posiadać płyta główna H, uzależnione jest od jej modelu, niektóre pozwalana bardzo wiele, inne są podstawową opcją. Kolejnym rodzajem jest płyta główna B, która dedykowana jest biznesowi. Ze względu na swoją wydajność oraz możliwość obsługi wielu funkcji umożliwia prace na zaawansowanych programach i aplikacjach. Tego rodzaju płyty główne wykorzystywane są również przez graczy. Ostatnim rodzajem jest płyta główna Z. Ten chipset stosowany jest do podkręcenia, gwarantuje szerokie wsparcie OC i wykorzystanie układów chłodzenia i zasilania. Ze względu na swoje zaawansowane możliwości polecana jest profesjonalistom i specjalistom w tym zakresie.
Układy zintegrowane w płycie głównej do komputera
Wykorzystując złącza oraz porty do płyt głównej podłącza się karty rozszerzeń. Kartami rozszerzeń są konkretne podzespoły np. karta sieciowa czy dźwiękowa. Aktualnie producenci oferują zarówno płyty główne z układami zintegrowanymi, czyli takie wyposażone już w kartę dźwiękową, sieciową oraz graficzną, jak i takie, które pozwala na samodzielny montaż procesów z kartami graficznymi.
BIOS do płyty głównej
Kolejnym krokiem w wyborze wydajnej płyty głównej do komputera jest zainstalowanie wersji systemu BIOS. System ten odpowiada za współpracę wszystkich zamontowanych podzespołów z systemem operacyjnym. W przypadku tanich płyt głównych z BIOS producenci umożliwiają użytkowników zarządzanie procesem bootowania, energią konkretnych podzespołów czy konfigurowaniem postawnych funkcji np. myszy komputerowej. Jeśli jednak ma się wyższe wymagania co do swojego sprzętu komputerowego, konieczne jest zakup dobrej płyty głównej z BIOSem, która umożliwia dostęp do zaawansowanych funkcji. W przypadku jej zakupu użytkownik otrzymuje możliwość np. monitoringu pracy wentylatorów czy dostosowywania parametru BLCK. Warto również zaznaczyć, że niektóre z modeli płyty głównej oprócz systemu BIOS obsługują również ten nazywany EFI. System ten został opracowany z myślą o szybkim działaniu i łatwej obsłudze.
Zasilanie i chłodzenie płyty głównej
Zasilanie i chłodzenie to kolejne dwa elementy, które są istotne przy zakupie płyty głównej do komputera. To jaki rodzaj zasilania zostanie zamontowany, ma bezpośrednie przełożenie na to, jakie przeciążenie będzie ona mogła wytrzymać. Uniwersalne płyty główne wyposażone są zazwyczaj w zasilanie 20-pinowe. Taka wysokość parametru sprawdza się w przypadku komputerów do użytku domowego. O wyższym 24-pionym należy pomyśleć, jeśli chce się realizować bardziej zaawansowane działania, np. te obejmujecie overclocking. Konstrukcja chłodzenia płyty głównej również jest uzależniona od tego, do czego komputer będzie przeznaczony. W przypadku podstawowego użycia sprzętu wystarczy zakup płytę główną o standardowych radiatorach. Propozycje takich modeli można znaleźć w opublikowanym rankingu płyt głównych. Trzeba jednak zaznaczyć, że nie sprawdzą się one w przypadku komputerów z podkręconymi paramentami. Takie muszą być wyposażone w płyty główne z rozbudowanym chłodzeniem. Dobrze jest też wybierać takie modele, których pracą będzie można sterować, np. wykorzystując do tego BIOS.
Dodatki do płyty głównej
Zaawansowane modele płyt głównych, które dominują w rankingach dla profesjonalistów, wyposażone są w dodatkowe funkcjonalności. Zostały one przygotowane z myślą o realizacji konkretnych zadań. W związku tym zanim zakupi się płytę główną z dodatkowymi rozszerzeniami, należy zastanowić się, czy w pełni wykorzysta się ich potencjał. Producenci najczęściej do profesjonalnych płyt głównych stosują funkcjonaliści takie jak:
- Socket typu OC – jest to podstawka, która sprawia, że proces podkręcania przebiega sprawnie i płynnie;
- TUF Components – płyty główne opatrzone tym oznaczeniem są przygotowane przy użyciu wzmocnionych materiałów, przez co są bardziej solidne i trwałe;
- Killer Ethernet – oznaczenie to mówi o tym, że płyta posiada bardzo szybki port LAN,
- Ultra Durable – płyta główna wykonana jest z wykorzystaniem miedzi, co sprawia, że ciepłe gromadzące się na jej powierzchni jest lepiej odprowadzane;
- Guard-Pro – technologia ta chroni płytę główną przed przeciążeniami, przeciążeniami oraz zalaniem.
Płyta główna to ważny, o ile nie najważniejszy komponent sprzętu komputerowego. O tego, na jaki model się postawi i jakie będzie miał on parametry, zależy jak będzie działało całe urządzenie. Trzeba jednak przyznać, że wybór optymalnej płyty głównej nie jest łatwy. Aby podjąć dobrą decyzję konieczne jest rozeznanie się w często skomplikowanych parametrach technicznych oraz przeanalizowanie ich pod kątem swoich potrzeb i możliwości podzespołów, którymi się dysponuje.